روند آسیب شناسی فرایند های فیزیکی و شیمیایی نشانگان اسهال در گوساله ها.
اسهال عفونی همچنان از بزرگترین چالشهای بهداشتی در صنایع گوشتی وشیری است. بیش از 20٪ دامداران بر این باورند که اسهال گوساله تأثیر قابل توجهی در بهره وری اقتصادی دامداری دارد ،( 1 ) و اسهال بیش از نیمی ازموارد مرگ و میرهای گوساله های یک دامداری شیری را تشکیل می دهد(2). امروزه تصور می شود که ایشریشیا کلی سم زای روده ای (ETEC)، کریپتواسپوریدیوم پاروم، ویروس روتاویروس و ویروس کرونا مهمترین عوامل عفونی اسهال گوساله می باشند. انجام تحقیقات در مورد روند فیزیولوژی مرضی این سازواره ها ممکن است در نهایت به توصیه های درمانی و کنترلی اختصاصی تری منجر شود.
کلید واژه ها : روتاویروس؛ کریپتواسپوریدیوم؛ ایشریشیاکلی آسیب رسان روده ای؛ کرونا ویروس؛ توروویروس
ایشریشیا کلی آسیب رسان روده ای
ENTEROTOXIGENIC ESCHERICHIA COLI
همه موارد سقط جنین گوساله ها بدلیل عفونت نیست
گاوها پس از انجام زایمان ، باید حدود 283 روز بعد باردار باشند. اما گاهی اوقات بارداری زودتر خاتمه می یابد و هنگامی که شما بدنیال دلایلی هستید، متوجه می شوید که عوامل زیادی برای از دست دادن بارداری وجود دارند. در بیشتر مواقع که نرخ بارداری در یک گله ضعیف است ، ما به عوامل عفونی مانند تریکومونیازیس ، کمپیلوباکتریوز ("ویبریو") ، لپتو ، IBR یا BVD مشکوک هستیم ، اما ممکن است علل غیر عفونی وجود داشته باشد. بارداری ممکن است در هفته اول پس از بارداری - یا در هر مرحله از بارداری – خاتمه یابد. سقط های آخر دوره زایمانی قابل مشاهده بوده؛ ، شما ممکن است جنین سقط شده ای را یافته یا پرده های جفتی را که از مهبل گاو آویزان است را ببینید ، اما در سقط های زود هنگام شما ممکن است هیچ نشانه ای را نیابید. و اگر گاوها تشخیص آبستنی زود هنگام داشته باشند ، تعدای از آنها که آبستن تشخیص داده شده اند پیش از زمان تولد گوساله دچار سقط می شوند. چهار عامل بنیادی برای از دست دادن بارداری قابل تصور می باشد: ژنتیکی ، عفونی ، سموم و کمبودهای تغذیه ای. سقط جنین به جهت عوامل ژنتیکی راهی طبیعی برای از حذف نوادگان معیوب است که نمی توانند زنده بمانند. این موارد شامل نقایص موجود در DNA است که خیلی زود آبستنی را خاتمه می دهد و همچنین برخی سقط جنین ها و مرده زایی ها. تنش عامل دیگری است که اغلب نادیده گرفته می شود. انواع مختلفی از استرس وجود دارد ، از جمله کمبودهای تغذیه ای ،تنش محیطی (گرما ، سرما ، آب و هوای بد) ، بیماری سیستمیک و غیره که باعث می شود شرایط برای ادامه بارداری کمتر از حد مطلوب باشد. به گفته برخی از صاحب نظران تولید مثل یک مقوله زینتی است ، اگر گاو در وضعیت ضعیف بدنی ، بیمار یا تحت تنش دیگری باشد ، باردار نمی شود یا ممکن است گوساله خود را از دست بدهد. گاو ابتداعاً باید خودش سالم باشد تا بارداری سالمی داشته باشد. هر زمان که یک فصل زایمان طولانی تر از حد متوسط وجود داشته ??یا تعداد گاو های آبستن آخر دوره ای بالاتر از حد معمول باشد به امکان سقط جنین بایستی توجه نمود. گاوهایی که دیرتر در گله ساکن شدند ممکن است زودتر بار دار شده اما بارداری خود را از دست داده و در چرخه بعدی دوباره آبستن شوند.
از دست رفتن زود هنگام بارداری
علل از دست دادن زودهنگام جنین شامل تغییرات بوجود آمده درخود تخمک و منی با ور کننده است. محققان در جستجوی نقایص احتمالی منی و تأثیر ژنتیک بر کیفیت رویان هستند. در برخی شرایط ، آمیختگی گاونر و گاو ماده (از نظر زادمونی) ممکن است منجر به افزایش تلفات زود هنگام رویانی شود. " "حدود پنج تا هشت درصد از سقط جنین ها در گاوهای گوشتی (حاملگی هایی که بیش از 21 روز ادامه دارد) در 42 روزگی اول از بین می روند. کاهش سریع وزن در گاو ، یا تنش های دیگری چون حمل و نقل در اوایل بارداری می تواند منجر به از دست رفتن رویان شود. بزرگترین عوامل شامل تغییر ناگهانی در تغذیه ، تنش های محیطی مانند سرما شدید یا گرما است. شرایط استرس زا ممکن است باعث اختلالات هورمونی شوند. جابجایی گاوها ، به ویژه در 42 روز اول بارداری ، می تواند یک عامل باشد ، به خصوص اگر شامل موارد زیادی ازتنش باشد. " حمل و نقل طولانی مدت با کامیون که در جمع آوری سریع گاوها برای دور کردن آنها از آتش سوزی نزدیک مورد استفاه واقع می شوند یا آزار و اذیت مداوم گاوها توسط گرگها نمونه هایی ازتنش بوده که ممکن است منجر به از دست رفتن بارداری شوند.
دلایل سمی از دست رفتن بارداری
برخی از سموم بر روی جنین تأثیر می گذارند - از جمله لوبیای گرگی ، شوکران ، گون زهری ، کاج سوزنی ، آلکالوئیدهای ارگوت ، کپک ها ی معین و غیره. به عنوان مثال ، سقط جنین با کاج سوزنی در اواخر بارداری هنگامی که گاوها از گاج سوزنی می خورند باعث سقط در گاوها می شود. بیشترین خطر زمانی است که گاوها به مدت سه روز یا بیشتر از کاج سوزنی استفاده می کنند که دارای مقدار زیادی سم بوده بطوری که رگ های خونی را در جفت منقبض کرد ، مانع از رسیدن اکسیژن و مواد مغذی جنین می شود و از این رو موجب مرگ رویان می گردد. ماده سمی همچنین باعث افزایش انقباضات رحمی می شود که جنین را از بدن دفع می کند. "سموم قارچی عوامل عمومی از دست رفتن بارداری می باشند. این ترکیبات محصولات سوخت وسازی تولید شده توسط قارچ ها هستند. زیرالینون یکی از این سموم قارچی است که اثرات استروژنی داشته و موجب نابار وری می شود. سم T-2 ، دیوکسی نیوالینول (همچنین به عنوان vomitoxin یا DON شناخته می شود) ، و غیره ، یاخته های را که به سرعت تکثیر می یابند تحت تاثیر قرار داده - رویان یا جنین - باعث مرگ رویانی یا سقط جنین می شود. حداقل نیم دوجین از مایکوتوکسین ها وجود دارند که روی سلول های سریع تقسیم شونده یا بر هورمون های موجود در حیوان تأثیر می گذارند. آنها ممکن است باعث سقط جنین یا یا بدریختی یا عدم لانه گزینی تخم لقاح یافته در رحم شوند.
یکی دیگر از ترکیبات سمی قابل توجه ارگوت است. "این سم قارچی مخلوطی از چندین آلکالوئید بوده که می تواند اثرات زیانباری بر روی حیوان داشته باشد. با تغییر شرایط رشد ، رطوبت ، دما و هوا مشکل فوق بیشتر مشاهده می شود . برخی از این مشکلات به دلیل نحوه مدیریت محصولات کشاورزی توسط کشاورزان در حال افزایش است. کشاورزی بی کشت در حال گسترش است و اگر کشاورزان مزارع را کشت نکنند ، قارچ در بالا می ماند و گسترش می یابد. اگر مواد سطحی در کشت به زمین بروند ، جمنده ها و میکروب ها قارچ ها را می خورند و از شر آن خلاص می شویم . قارچ ها و سموم قارچی مضر همچنین می توانند در مناطق مرطوب مانند چاله ها نمو یافته و سپس در مزارع غلات پخش شوند و گیاهان مختلف را تحت تأثیر قرار دهند. اگر کشاورزان به طور صحیح مزارع خود را کشت و زر نکنند یا به طور کامل مزرعه کاری نکنند ، مزارع به شدت آلوده می شوند و محصولات نیز آلوده تر می شوند. " "ارگوت بصورت بدریخت سازی روی جنین تأثیر نمی گذارد ، اما می تواند بر خون رسانی به رحم تأثیر بگذارد (که می تواند منجر به مرگ جنین شود) و همچنین باعث انقباض نواری روی رحم می شود که ممکن است جنین را دفع کند. مصرف فلزات خاص مانند سرب می تواند مشکلاتی از جمله سقط جنین ایجاد کند. در برخی مناطق که بسیاری از مواد شیمیایی صنایع نفت وجود دارد ، برخی از این مواد می توانند باعث سقط جنین در اثر آسیب به اعضای بدن شوند. به جهت بروز این آسیبها هورمون های خاصی تجمع می یابند یا تجمع نمی یابند ، یا ممکن است به دلیل اختلال در روند سوخت و سازی تغییر کنند ، یا ممکن است باعث تجمع سایر مواد شیمیایی سمی شوند که بعبارتی دیگر توسط بدن حذف می شدند. اگر کبد به درستی کار نکند ، نمی تواند سموم را تجزیه و از بین ببرد. "و در بعضی موارد این مواد شیمیایی بطور عملی باعث می شوند تا کبد به سرعت آنها را تجزیه نموده و باعث کاهش سطح هورمونهای خاصی مانند پروژسترون می شود.به این جهت گاو نمی تواند بارداری را حفظ کند. " "گاهی اوقات کپک های معینی وارد جریان خون گشته و باعث آنچه ما سقط جنین قارچی می نامیم می شوند. گاوها همچنین ممکن است هاگها ی کپک را استنشاق نموده و به ذات الریه قارچی مبتلا شوند - که باعث بروز تنش در حیوان می شود. " برخی از گیاهان در تحت شرایط خاصی حاوی نیترات بوده و مسمومیت با نیترات می تواند باعث مرگ جنین شود. "نگرانی دیگر کودهای حاوی نیترات است. گاوها ممکن است این نوع کود را بخورند یا از آب آلوده به آنها بنوشند. این حالت ممکن است برای کشتن گاو کافی نباشد ، اما برای تأثیر بر جنین کافی است. جنین نسبت به گاو بسیار مستعد مسمومیت با نیترات است. ”
"برخی از گیاهان سیانور را ذخیره می کنند که این امر می تواند موجب بروز تغییر شکل جنین و سقط جنین شود - اگرچه اغلب باعث تلف شدن گاو می شود. برگ های پلاسیده یا یخ زده گیلاس ، مشکلات زیادی ایجاد می کند. همچنین مشکلاتی در صورت استفاده از علف پیکانی بوجود می آید. مشکلات فوق می تواند توسط گیاهان ذخیره کننده سلنیوم (از آنجا که مقدار زیادی سلنیوم سمی است) یا گیاهانی که حاوی آلکالوئیدهای مضر هستند نیز ، ایجاد شود. "آلکالوئیدها باعث آسیب کبدی می شوند و سپس گاو نمی تواند بارداری را حفظ کند." "یک نگرانی عمده در مناطق خاصی از جهان آب بی کیفیت است. ممکن است مقادیر زیادی سولفات داشته باشد که درروند جذب مس و دیگر مواد معدنی ضروری ایجاد اختلال می نماید. این امرحتی درصورتی که خاک و خوراک دام حاوی مقادیر کافی از مس باشد نقایصی را در حیوانات ایجاد می کند.
تنش تغذیه ای
"بعضی از دچار کمبود مس و / یا سلنیوم هستند." "اگر حیوانات به اندازه کافی از مواد معدنی کمیاب کم برخوردار نباشند ، دچار مشکلات تولیدمثلی خواهند شد. برخی از گله ها که تولید مثل ضعیفی دارند پس از غنی سازی جیره با مس ، میزان تولید مثل در آنها به حالت عادی بازمی گردد. مشکل شماره 1 دامداری ها در زمستان ملازم با مصرف خوراک دام کم کیفیت است. ویتامین هایی که در طی تابستان سطح بالایی در علوفه دارند - به ویژه ویتامین های A و E - پس از ذخیره سازی طولانی مدت خوراک در زمستان ، به طرز چشمگیری افت می کنند. این ویتامین ها برای رشد جفت و جنین لازم هستند. در خوراک های ذخیره شده با کمبودهای بسیاری از ویتامین A و E مواجه هستیم. در آب و هوای معتدل این مسئله مشکلی ندارد زیرا تقریباً در تمام طول سال خوراک سبز وجود دارد. اما در سرد سیر ، در فصل زمستان تقریباً هیچ خوراکی سبز موجود نیست و ممکن است در زیر برف بماند. گاوها باید علوفه خرد شده بخورند. تغذیه مناسب دامها بهترین راه پشگیری از مختومه شدن بارداری در بیشتر شرایط است. برخی مشکلات ژنتیکی ممکن است در گله های نژاد خالص مطرح باشد ، اما در شرایط عادی با گاوهای نژادی این اتفاق نمی افتد زیرا ژن های معیوب بیان نمی شوند. " بیشتر این نقایص باید از هر والد به ارث برسد.
از دست رفتن بارداری به دلیل دوقلوزایی
هنگامی که یک گاو دوقلو باردار می شود ، ممکن است در اوایل بارداری سقط دوقلوها محقق شود. اگر گاو در هر شاخ رحم یکی از دوقلوها را داشته باشد ، خطر از دست دادن کمتر از حامل دوقلوها در یک شاخ است. گاهی اوقات گاو هر دو را از دست می دهد ، و گاهی فقط یکی. دامدار ممکن است فقط یک گوساله پیدا کند ، اما اگر این گوساله یک تلیسه نازا باشد ، شما خواهد فهمید که که باید یک گوساله نر دوقلو نیز قبلاً وجود داشته.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
روند رشد و نمو(بالیدگی) دستگاه
گوارشی گوساله
•هدف اولیه سیستم های پرورش گوساله ، از شیر گیری گوساله ها و برقراری جیره خشوی در اسرع وقت است.به عبارت دیگر: انتقال گوساله از مرحله پیش نشخوار به مرحله نشخوار کنندگی است. اصلی ترین مهارت در پرورش گوساله گذری روان از این مرحله به مرحله دیگر بدون تنزل کارآیی گوساله است .
•گوارش پیش نشخواری.
•مرحله گذار – بالیدگی سامانه گوارشی.
•گوارش نشخواری.
•عناصر آغاز گر روند بالیدگی شکمبه
گوارش پیش نشخواری
•گوساله های تازه متولد شده پیش نشخوار کننده هستند. آنها همان چهار معده بالغین را داشته اما شکمبه به طور قابل توجهی کوچکتر است. در گوساله بزرگترین قسمت مجرای گوارشی شیردان (معده چهارم) بوده که تقریباً 70 درصد از دستگاه گوارشی را تشکیل می دهد(شکل زیر). در این مرحله ،عملکرد سامانه های نارس سوخت و سازی گوارشی مشابه با حیوانات تک معده ای جوان بوده و گوساله به شیر یا جایگزین های شیر به عنوان یک منبع قابل هضم آسان کربوهیدرات و پروتئین وابسته می باشد. عمل مکیدن توسط گوساله باعث ایجاد چین خوردگی عضلانی در دیواره شکمبه بنام ناودان نگاری یا مری می شود .همچنانکه گوساله در حال مکیدن است ناودان مری شیررا به طور مستقیم به شیردان هدایت نموده ، جایی که در آن شیر به طور موثر هضم می شود. در هفته های اول زندگی ، رنین آنزیم غالب در سیستم گوارشی است . رنین به گوساله اجازه می دهد تا به طور موثری از پروتئین های موجود در شیر استفاده کنید. در زمان که سطح آنزیم پپسین سیستم گوارشی افزایش می یابد ، گوساله قادر به استفاده از منابع پروتئینی غیر شیری می شود. به این دلیل ، جایگزین های شیر که حاوی پروتئین غیر شیری هستند نبایستی در سه هفته نخست زندگی گوساله بکار روند. همچنین آنزیم لاکتاز نیز در طی چهار هفته نخست زندگی غالب است ، به این معنی که گوساله می تواند به طور موثر از لاکتوز ،مهمترین کربوئیدرات شیر، استفاده کند . گوساله در این مرحله زمانی قادر به استفاده از نشاسته نیست.
مرحله گذار – تکامل سامانه گوارشی
•مرحله گذار (دوره عبور از مرحله پیش نشخواری تا مرحله نشخوار کنندی) بین چهار تا هشت هفتگی رخ می دهد ، هنگامی که شکمبه شروع به تبدیل شده به بخش اصلی هضم کننده غذا می شود. وقتی یک گوساله آب و کنسانتره اغازگر را مصرف می کند، تخمیر باکتریایی در شکمبه آغاز می شود. این امر موجب تولید مقدار زیادی اسید های چرب فرار در اشکال استات ، بوتیرات و پروپیونات می شود. این فرایند تولید اسید های چرب فرار مسئول روند سریع توسعه شکمبه می باشد. زمانی که طول می کشد تا گوساله از بکار گیری صرف شیردان به استفاده موثراز همه چهار معده تغییر کند بستگی به نوع جیره غذایی مورد استفاده گوساله دارد. اگر شیر برای مدت طولانی بصورت آزادانه در دسترس باشد ، گوساله تنها اشتهای اندکی برای غذا های خشوی خواهد داشت و رشد شکمبه آهسته خواهد شد. اگر مدیریت تغذیه ای ، گوساله را تشویق کند تا غذای خشوی بخورید ، توسعه شکمبه افزایش یافته و گوساله وابستگی خود را به شیر مایع به عنوان منبع مواد مغذی ضروری کاهش می دهد. اگر جیر ه غذای گوساله محدودیت مایعات و دسترسی آزاد به مواد خشوی داشته باشد ، این گذر از گوارش پیش نشخواربه گوارش نشخوارکنندی می تواند در حدود شش هفتگی کامل شود .
نکات کلیدی: در یک هفتگی بایستی گوساله را به خوردن مقداری کنسانتره و ونجه / کاه تشویق نمود. در این زمان شکمبه ، نگاری و شیردان شروع به رشد و نمو می کنند. در یک ماهگی گوساله ها بایستی مقادیر قابل توجهی کنسانتره و یونجه / کاه را مصرف نمایند لذا گوساله ها وابستگی کمتری به شیر پیدا می کنند ، خطر اسهال کاهش می یابد ، گوساله ها را می توان زودتر از شیر گرفت ، و هزینه های زایمانی و پرورش کاهش می یابد.
گوارش نشخواری
•گوارش نشخواری مبتنی بر عملکرد شکمبه بوده که در آن ریزسازوارها کربوهیدراتها ، پروتئین ها و تمامی دیگر مواد قابل تخمیر را به اسید های چرب فرار ، آمونیاک ، متان ، دی اکسید کربن و پروتئین میکروبی تبدیل می نمایند. مرحله نشخواری در حدود سن شش تا هشت هفتگی آغاز می شود. در این بازه زمانی غذای خشوی تنها منبع غذایی بوده و شکمبه در حدود 70درصد از تمامی مجموعه معده را به خود اختصاص می دهد. یک گوساله در 12 هفتگی شکمبه ای کامل داشته و توانایی آن در خوردن و هضم غذای خشک از آن پس کم و بیش شبیه با آنچه در دامها بالغ است خواهد شد.
عناصر آغاز گر روند بالیدگی شکمبه
•روند بالیدگی شکمبه عبارت است از رشد و نمو بافت پوششی شکمبه که امری ضروری برای از شیرگیری موفق وداشتن نرخ رشدی خوب برای گوساله است. وجود پنج عنصر کلیدی برای آغاز روند بالندگی شکمبه ضروری است.
•1- باکتریایی
•2- مایعات درون شکمبه
•3- حرکات عضلانی – خروج مواد از شکمبه
•4- توانایی جذب بافتی
•5- قابلیت دسترسی غذای دامی در شکمبه
1- باکتریایی
•باکتری های هنگام تولد گوساله در شکمبه حضور ندارند و با شروع به خوردن کنسانتره آغازین توسط گوساله وارد شکمبه می شوند. محصولات نهایی روند هضم باکتریایی (اسید های چرب فرار) موجب بروز تغییرات معنی داری در شکمبه می شوند. نوع اسید های چرب فرارتولید شده بسیار با اهمیت می باشد. جیره آغازین گوساله حاوی ترکیبات کربوهیدراتی در شکل نشاسته بوده که توسط باکتری های مولد اسیدهای پروپیونیک و بوتیریک تخمیرمی شود. در مقابل وقتی جیره مصرفی علوفه است محصول نهایی اولیه اسید استیک می باشد. اسید های پروپیونیک و استیک از طریق دیواره شکمبه جذب شده و به محصولات سوخت و سازی تبدیل می شوند که توسط گوساله بعنوان منبع انرژی مصرف می شوند . اسید بوتیریک از طریق دیواره شکمبه جذب نشده و بجای تبدیل شدن به منبع انرژی، توسط یاخته های موجود در دیواره شکمبه مورد استفاده قرار می گیرد. تولید اسید های چرب فرار PH شکمبه را پایین آورده و محیط مناسبی را برای رشد باکتریها بویژه باکتریهای دخیل در روند هضم نشاسته و تولید اسید های پروپیونیک و بوتیریک ایجاد می نماید (شکل زیر).
2- مایعات درون شکمبه
•مایعات موجود در شکمبه همراه با عدم وجود اکسیژن یک محیط ایده آلی را برای رشد سریع باکتری ها فراهم می کنند. از آنجا که شیربا کنار گذری از طریق ناودان مری شکمبه را دور می زند ، مایعات کافی را برای رشد و نمود بهینه شکمبه فراهم نمی کند بنابراین گوساله باید به "آب آزاد" دسترسی داشته باشد . ارائه آب از سه روزگی به افزایش وزن گوساله کمک نموده ، باعث تشویق مصرف جیره آغازگر شده و میزان وقوع اسهال را کاهش می دهد.
3- حرکات عضلانی – خروج مواد از شکمبه
•مواد غذایی که وارد شکمبه می شوند باید بتوانند از آن خارج شوند. بنابراین کامل شدن فعالیت شکمبه ای شامل انقباضات ، فشردگی و نشخوار، ضروری است. این حرکت عضلانی نیزبه مخلوط شدن مواد خوراکی کمک می کنند. هنگامی که گوساله متولد می شود ، شکمبه فعالیت عضلانی اندک و انقباضات کم داشته وهمچنین فعالیت نشخواری ندارد. با افزایش مصرف غذای خشوی توسط گوساله ، انقباضات شکمبه شروع می شوند. اگر گوساله ها مدت کوتاهی پس از تولد از شیر ، یونجه و غذای آغازین تغذیه نمایند انقباضات طبیعی شکمبه را می توان ازسه هفتگی تشخیص داد. در مقابل ، اگر گوساله ها فقط با شیر تغذیه شوند ، انقباضات طبیعی شکمبه آنها برای دورهای زمانی طولانی قابل اندازه گیری نیست.
4- توانایی جذب بافتی
•ازنقطه نظر ساختاری ، شکمبه از دو لایه تشکیل شده است: لایه عضلانی و لایه بافت پوششی که لایه پوششی مسئول جذب اسید های چرب فرار است.در بدو تولد ، بافت پوششی توانایی جذب ندارد. تولید و پس از آن جذب اسید های چرب فرار در شکمبه که حاصل روند تخمیر مواد غذایی آغازین است روند رشد و نمو بافت پوششی را تحریک می کند، این امر بواسطه افزایش مساحت سطحی از طریق رشد و نمو بافت پوششی و تشکیل برجستگی های انگشتی مانند بنام پستانچه (پاپیل) محقق می شود.
5- قابلیت دسترسی غذای دامی در شکمبه
•عامل کلیدی در پیشبرد روند رشد و نمو و بنابر این از شیر گیری زود هنگام ، مصرف غذای خشوی است.از آنجا که کنسانتره ها به اسید پروپیونیک و اسید بوتیریک تخمیر می شوند ،انتخاب خوبی به منظوراطمینان از روند رشد و نمو زود هنگام شکمبه هستند. در سه روزگی غذای آغازین تمیز و تازه که هم بسیار خوش طعم و دلچسب بوده و هم تامین کننده توصیه های غذایی برای گوساله های گوشتی شیری است ارائه می شود.
نکته کلیدی: جیره ای با نسبت وزنی 8:1 کنسانتره به غذای خشوی به منظور اجتناب از ایجاد حالت شکم دیگی در گوساله ها و بهینه سازی کشمندی عضلات شکمبه، ضروری است .
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
مدیریت گاوهای دچار دلدرد.
درد شکمی در گاو می تواند علارغم وجود یک بیماری جدی تظاهر مبهم و کم نمود داشته باشد. در غالب موارد تنها شکایتی که ما می شنویم افت تولید شیر بوده یا اینکه به زبانی ساده موردی مبهم(ADR) می باشد(علت دقیقاً معلوم نیست). منبع درد می تواند نشات یافته از گیرنده هایی کششی احشایی موجود در روده بند ، پوشینه های اندامی یا رباطات، گرفتگی عضلانی یا التهاب و کاهش خون رسانی باشد. همچنین درد می تواند برآمده از منابع جداری شامل جنب جداری، عضلات شکمی یا قفسه دنده ای باشد. مضافاً حالات برون شکمی نیز می توانند وانماگر درد درون شکمی باشند. هدف ما بعنوان یک درمانگر موضعی کردن منبع درد بوده و آغاز الگویی درمانی مبتنی بر مشکل ، پیش آگهی و استفاده آتی حیوان است.
اولین قدمها در مدیریت یک مشکل شکمی همانی است که در خصوص هر مورد دیگری اعمال می گردد؛ اخذ یک تاریخچه و انجام معاینه فیزیکی . بسته به وضعیت ثبات حیوان قدمها ممکن است بطور همزمان برداشته شوند. نشانمندی بخش مهمی از تاریخچه است. شناسایی سن، مرحله تولید، می توانند سر نخهای کلیدی سودمندی را به لحاظ وضعیت عمومی که طی نقاط زمانی خاص محقق شده فراهم سازند. نوع مدیریت و جیره غذای نیز بخش های مهمی از جدول چیستانی است بطوری که برخی تجربیات مدیریتی و غذایی بعنوان ملازم وضعیت های ویژه ای شناخته می شوند. علاوه بر این تاریخچه ای خاص در یک دامداری می تواند کلید های برای مشکلات تکراری ویژه دامداری باشند. تاریخچه بهداشتی خاص یک بیمار شامل ناشنه های بالینی اخیر و داروهای تجویز شده پیش از معاینه فیزیکی دامپزشک می توانند سطح آگاهی شما در مورد حالات ویژه را ارتقاع دهند. دوره زمانی نشانه های بالینی نیز سودمند است ، بطوری که شروع حاد یک بیماری گمان را بر فرایند های بیماری متفاوتی در مقایسه با تاریخچه طولانی از افت تدریجی قرار می دهد.
نفخ شیردانی و راهکار های مقابل با آن
اغلب پرورش دهندگان گوساله های شیری متاسفانه با نفخ شیردانی درگیر هستند.این اختلال عبارت است از تجمع سریع گاز در شیردان که موجب اتساع شکم، افسردگی ، درد، اسهال و غالباً مرگ می شود. این اختلال چنان سریع قابل تحقق است که گوساله های به ظاهر سالم و با اشتهای معمول تلف شده می یابند.
تشخیص نفخ شیردانی دشوار نبوده ولی درمان آن مشکل می باشد. بطوری که 50 تا 60درصد موارد حتی با مداخله دامپزشکان منجر به مرگ می شود.
نفخ شیردانی عموماً در گوساله های 5 تا 14 روزه رخ داده ، اما تا 21 روزگی نیز می تواند محقق گردد. گوساله های که در این مرحله زمانی از حیات هستند اساساً تک معده ای بوده که تمام شیر یا جایگزین های شیر مورد مصرف آنها در شیردان هضم می گردد. به این جهت عملکرد شیردان در گوساله های جوان حیاتی است.
محققین بطور کامل عامل این بیماری ناکام کننده را نشناخته اند ولی به اعتقاد پاره ای آنها سه منبع قابل تصور است.
(1) باکتری های مولد گاز در شیردان (عمدتاً کلستریدیوم پرفرینجنس یا سارسینیا ونتریکولی).
(2) زیادی کربوهیدراتهای به سهولت تخمیر شونده همراه با آنزیم های تخمیری در شیردان.
(3) هر چیزی که تخلیه شیردانی را به تاخیرمی اندازد.
باکتری کلستریدیوم بطور طبیعی در مجرای گوارشی و محیط زیست گاو حضور دارد. اما این باکتری زمانی مشکل آفرین می شود که چیزی رشد نمایی آن را در مجرای گوارشی تشدید نموده ، منجر به تولید مقادیر معتنابهی گاز و سموم قوی گردد.
جایگزین های شیر با پایه گیاهی و همچنین با پایه شیر عموماً در جیره گوساله ها بکار می روند. مشکل زمانی بوجود می آید که پیامد های مربوط به غلظت های مواد حل شونده(اسمولالیتی) بر چگونگی دست کاری شیردان بر غذا تاثیر می گذارد. اسمولالیتی بالا یا پایین تخلیه محلول های شیردانی را با تاخیر انداخته بطوری که به باکتری های اجازه می دهد زمان بیشتری برای تخمیر مواد مغذی داشته باشند. این امر منجر به تولید گاز بیشتر یا همان نفخ می شود. عواملی که می توانند بر اسمولالیتی تاثیر گذار باشند عبارتند از :
- تنوع در ماده خشک تام
- افزودن الکترولیت ها به شیر یا جایگزین های شیر بدون افزودن آب
- مخلوط سازی نامناسب
- خطاهای مخلوط سازی جایگزین شیر
- تغذیه با جایگزین شیر کم کیفیت که در محلول پایش نمی یابد.
دامپزشکان متوجه شده اند برنامه های تغذیه مایعاتی شتاب یافته که مقادیر معتنابهی از شیر یا جایگزین های شیررا عرضه می دارند تبدیل به استانداردی طلایی برای تغذیه گشته که بطور بالقوه ای به گوساله ها اجازه می دهد تا در جهت رشد و تولید شیر در آینده به ظرفیت ژنتیکی خود برسند. قرار دادن گوساله های جوان در برنامه تغذیه ای با حجم بالای شیر به فوریت پس از اخذ آغوز بیشتر از یک جیره پله ای افزایشی در جهت کمک به رسیدن سریع به بلوغ، زآدآوری سریعتر و سن جوانتر در نخستین گوساله آوری ، سودمند است.
همچنین برنامه های تغذیه ای شتاب یافته بعنوان عامل دخیل در نفخ شیردانی محسوب می شوند. البته به اعتقاد برخی از محققین این امر قابل قبول نیست زیرا مقوله حجم جیره به میزان کیفیت جیره مطرح و تاثیر گذار نمی باشد. غلظت مواد حل شونده بایستی در گستره ای سالم قرار گیرد زیرا بالا بودن ماده خشک تام دریک برنامه شتاب یافته یقیناً در بروز نفخ شیردارنی ایفای نقش خواهد نمود. به این دلیل است که قویاً توصیه می شود دسترسی آزاد به آب پس از تغذیه فراهم گشته تا بالا بودن ماده خشک تام در جیره غذایی که بدلیل خطاهای بالقوه در مخلوط سازی جیره محقق شده رقیق شود.
بر طبق نظر برخی از محققین مهمترین روش پیشگیری از نفخ شیردانی در گوساله ها انسجام ، همخوانی، همسازی است . سخت ترین بخش پرورش گوساله های سالم در اجتناب از این بیماری ویژه، انجام کار های ساده بطورموافق و پشت سر هم است. این کار ها عبارتند از :
اندازه گیری ماده خشک تام درزمانی که شیر کامل تغذیه می شود.
با استفاده از یک انکسار سنج(ریفراکتومتر) بریکس و ارزیابی استاندارد بریکس بعلاوه 2 ، بطور مرتب شیر تحویل شده به اولین، میانه و آخرین گوساله آزمایش می شود. اگر چه بطور ناقص ولی آزمونی میدانی است که اجازه اندازه گیری قوام جیره غذایی به پرورش دهندگان گوساله را می دهد. بکار گیری منظم این شیوه به مراقبین اجازه مدیریت جیره غذایی را از نظر قوام و تغییرات نقطه ای که ممکن است ایفاگری نقشی در پیآمد های بالقوه باشند می دهد. اگر بیش از 2 نقطه نوسانی در ماده خشک تام موجود باشد ، تنوع در اشتها و قابلیت بروز پیآمد هایی چون نفخ شیردانی وجود خواهد داشت . محدوده ایمن برای ماده خشک تام 12 تا 14 درصد است (نباید از 15 درصد بیشتر شود) .
مخلوط سازی صحیح
از یک شیوه اجرای مشابه برای گردآوری و همزدن هر بسته شیر یا جایگزین شیر پیروی شود. همچنین ماده خشک تام پیش از مصرف هر بسته شیربایستی مورد ارزیابی قرار گیرد. شیر بیمارستان می تواند غنی از ماده خشک باشد.
افزودنی ها به دقت اضافه شوند
از بکار گیری افزودنی های متعدد خود داری شود، بطوری که این امر ممکن است غلظت مواد حل شونده فرمول نهایی را تا سطوح نامناسبی تغییر دهد.
پایش دمای جیره غذایی
باز هم در مورد گوساله نخست، وسط و آخری اجرای شود. در آب و هوای بسیار سرد ممکن است تا لازم باشد که درخصوص یکسان ماند دما از نخستین تا آخرین گوساله اطمینان حاصل شود.
گوساله های خو گرفته به جیره غذایی پر حجم
به مجرد اینکه گوساله ها آغوز در حجم زیاد دریافت می کنند، آنها را با جیره غذایی حجیم آغازین تغذیه نموده و این کار تدوام یابد. این امر خطر بروز نفخ شیردانی را کاهش داده ، نرخ رشد را افزایش و ایمنی را بهبود می دهد . اگر چه تغذیه 3 بار در روز ایده آل است اما شواهد قوی وجود دارد که جیره غذایی پله ای افزایشی در عدم بکار گیری روش فوق نیز مورد نیاز نیست.
ارائه جیره غذایی یکنواخت
از جیره غذایی همسان برای نخستین تا آخرین گوساله اطمینان حاصل شود- از یک جیره غذایی تا بعدی – و همسانی خوراننده ها. با جایگزینی سرپستانکها مانع از افزایش سرعت نوشیدن شوید.
ضدعفونی کردن تجهیزات تغذیه
برنامه روزمره معینی را برای پاکسازی و ضد عفونی کردن تمامی تجهیزات مورد استفاده در مخلوط سازی و غذا دهی جیره مایعاتی را پیگیری نمایید. ضدعفونی کردن منظم و استفاده از سوآپ های ATP به منظور پایش بکار رود.
فراهم ساختن آب
آب تمیز و آزاد در طی 20 تا 30 دقیقه از جیره مایع برای گوساله ها فراهم شود.
علاوه بر فرمولاسیون تغذیه ای و اقدامات سازگار ، یک گوساله سالم از یک گاو سالم حاصل می شود. در خصوص گاوهای خشک و تلیسه های جایگزین ، مدیریت خوبی در مورد آغوز ؛ خوابگاه و فضای استراحتی کافی ؛ محیطی کم تنش، خشک و تمیز؛ تهویه خوب و کم تنش از نظر دما؛ فراهم شده و بر روی مدیریت آغل مادری تمرکز گردد. این اقدامات سلامتی گاوها و گوساله ها را بهبود می بخشد.
پایش دمای جیره غذایی
باز هم در مورد گوساله نخست، وسط و آخری اجرای شود. در آب و هوای بسیار سرد ممکن است تا لازم باشد که درخصوص یکسان ماند دما از نخستین تا آخرین گوساله اطمینان حاصل شود.
مایه کوبی
مایه کوبی با واکسن های کلستریدیایی و برنامه های پیشگیری از اسهال نیز می توانند بخش باکتریایی بیماری را مدیریت نمایند. تصور می شود که تزریق واکسن های کلستریدیایی به گاوها در مرحله انتهای آبستنی به منظور تقویت آغوز آنها ، سپس اجرای برنامه های مایه کوبی گسترده گله به منظور مایه کوبی همان واکسن به گوساله های 3 و4 ماهه ؛ در زمان پیش زادآوری ؛ و مجدداً در انتهای آبستنی ، می تواند مفید باشد. تجویز پیش زایمانی واکسن های پیشگریانه اسهال نیز محافظت آغوزی در مقابل سازواره هایی چون ای کولای، روتاویروس و کروناویروس را علاوه بر کلستیریدیا پرفرینجنس فراهم می آورد.
توصیه می شود که همکاری بین دامپزشک و متخصص تغذیه دامداری در جهت ارزیابی عوامل، برآورد پیشگیری و تدوین آئین گانی برای نفخ شیردانی در گله های منفرد بعمل آید. موفق ترین دامپروران آنهایی هستند که به جزئیات توجه داشته، آئین گان را برقرار نموده و همان روش را دنبال می نمایند، صرف نظر از اینکه چه امر دیگری در همان روز اتفاق بیافتد.
کنترل نمودن کارهایی که شما قادر به انجام آن هستید می تواند به گوساله های شما در غلبه بر آنچه که شما از انجام آن عاجز هستید کمک نماید.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
مقابله با ورم پستان از طریق تمهیدات و تدابیر تغذیه ای
ورم پستان در حال تداوم ایجاد مشکل برای تولید کنندگان شیر می باشد، بطوری که 15 تا 20 درصد گاوهای جهان درگیر ورم پستان هستند. نظر ما در مقاله حاضر جستجوی راههای مقابله با این مشکل با استفاده از تمهیدات بکار رفته در جیره غذای دام است.
ورم پستان موجب ضرر های اقتصادی بدلیل هزینه های درمانی ، ازدست رفتن کارتیه، تلف شدن دام، و بویژه دورریختن شیر می شود. تدابیر مدیریتی می توانند تاثیر زیادی در پیشگیری از ورم پستان داشته باشند. به هر حال ، شواهد رو به تزایدی وجود دارند مبنی بر اینکه تغیده دام می تواند اثر مهمی بر سامانه ایمنی داشته و از این رو بر نرخ آلودگی و شدت ورم پستنان اثر بگذارد. مقاله حاضر مروری است بر عوامل تغذیه ای مورد توجه برای کنتل ورم پستان.
تغذیه بطور معنی داری بر سامانه ایمنی تاثیر گذار بوده و از این جهت نرخ آلودگی و شدت ورم پستان را تحت تاثیر قرار می دهد.
تغذیه با سیلو و علوفه خشک
سیلوی کم کیفیت بطور منفی بر سامانه ایمنی دام تاثیر گذار است. پروتئین ها و قند های بیش حرارت دیده ممکن است که یاخته های خونی محافظ پستان را نابود سازند. گاوهایی که از علوفه و غلات تغذیه می کنند مقاومت بیشتری بر علیه عوامل بیماری زای متعدد در مقایسه با گاوهایی دارند که از سیلوی کم تخمیر یافته استفاده کرده اند.
سودوموناسها و پروتئوسها حتی در دماهای بالای تولید شده در سیلو قادرند زنده بمانند. سیلوی آلوده با این میکروبها ممکن است بعدًپ منبع ورم پستان شوند. حتی علوفه کپک زده و سموم قارچی نیز ممکن است یاخته های سفید خونی را تخربی نموده و از این رو سامانه ایمنی را تضعیف نمایند.
نسبت نامناسب کلسیم به فسفر در جیره های غذایی منجر به بروز مشکلاتی چون تب شیر در گاوهای زایمان نموده می شود .
یونجه و دیگر بقولات:
بقولات ، بویژه یونجه دارای ترکیبات استروژن زای بالایی بوده که غلظت آنها بسته به میزان رسیدگی گیاه متفاوت می باشد.چرخش این بقولات در سیلو ویژگی های استروژنی را که مسئول بروز ورم پستان است ، کاهش نمی دهد. اخذ مقادیر زیاد بقولات استروژن زا توسعه پیشرس بافت پستانی را ترغیب نموده و همچنین میزان وقوع ورم پستانهای محیطی را افزایش می دهد.
انرژی جیره غذایی:
تصور می شود که گاوها مبتلا به ورم پستان بایستی کمتر از کنسانتره های تغذیه نمایند. در یک مطالعه انجام شده بر روی 1038 مورد گاو در شیرواری اول و 572 گاو با شیر واری های متعاقب ، گزارش شده زمانی که جیره های غذایی حاوی 25درصد کنسانتره در مقایسه با 40 کنسانتره هستند ، میزان وقوع ورم پستان 7درصد در مقایسه با 36 درصد برای گاوهای شیروار اول و 19درصد در مقایسه با 37 درصد برای دیگر گاوها است. همین مطالعه همچنین سطوح انرژی مختلف در جیره های غذایی را مورد مقایسه قرار داده است. یک جیره غذایی با محتوای انرژی بالاتر شانس ابتلا به ورم پستان را در گاوهای شیروار اول افزایش داده در حالی که در مورد گاوهای خشک اثری مخالف دارد.
مکمل پروتئین:
پاسخ ایمنی می تواند شامل تولید پادتن و تکثیر یاخته ای باشد که هر دو مورد نیازمند پروتئین هستند. در تایید این دیدگاه اثرات مفیدی بر عملکرد ایمنی زمانی که گاوهای آلوده تحت تجویز گلوتامین به میزان 300گرم روزانه قرار می گیرند مشاهده می شود. به هر حال پذیرفته شده که کمبود پروتئین کوتاه مدت بوده زیرا که ، دریافت پروتئین توسط گاوها می تواند به سهولت بواسطه افزایش غلظت پروتئین جیره غذایی زیاد شده و ذخایر ناپایدار پرو تئینی بدن به سرعت تخلیه گردند و زمانی که به اتمام می رسند ، تولید شیر به منظور جبران پروتئین کاهش می یابد.
آینده تغذیه گاو شیری و ابداعات نوپدید به انتهای جالب توجهی رسیده بطوری که فرصت بازتاب بر وضعیت های جاری واقعی صنعت گاو شیری و برآورد های آینده بازار را مهیا ساخته و اجازه گمانه پردازی های مهیجی را در خصوص ابداعات نوپدید تغذیه ای گاو شیری را می دهد.
نسبت کلسیم به فسفر:
نسبت کم کلسیم به فسفر در جیره های غذایی مجر به بروز مشکلاتی چون تب یر در زمان تولد گوساله های می شود. اگر جیره غذایی کمبئ کلسیم داشته باشد ، تا 50درصد دامها چند ساعت پس از زایمان ورم پستانی کلی فرمی در آنها ایجاد می شود. این کاه کلسیم خون که در طی دوره خشکی ایجاد شده عموماً ناشی از کاه نسبت کلسیم به فسفر در جیره غذایی است.
مواد معدنی کم مقدار:
سلنیم: غنی سازی جیره های غذایی گاوها میزان وقوع و شدت ورم پستان را به دلیل اثرات آنزیمهای پاد اکسایشی وابسته به سلنیم معین که مانع از آسیب های اکسایی درون و بیرون یاخته ای غدد می شوند، کاهش می دهد. تصور می شود که مقادیر بالای سلنیم بدون ویتامین E بدلیل بروز اثر سمی مفید نیست.
تجویز سلنیوم به میزان 16 میلی گرم روزانه منجر به سطوح بالایی از ورم پستان می شود مگر مکمل ویتامین E همزمان تجویز شده باشد.
روی: عنصر روی یکپارچگی پوست را تثبیت می نماید، بنابر این از ساختار غده پستان که اندامی متق از پوست می باد محافظت بعمل می آورد. همچنین این عنصر نقش مهمی را در شکل گیری یاخته های لنفی نوع تیموسی(T) و نوع بورسی(B) که اصلی ترین اجزای یاخته ای پاسخ ایمنی اکتسابی هستند ، بر عهده دارد. در وضعیت افت روی میزان وقوع ورم پستان افزایش یافته و شمار یاخته های پیکری درشیر که بعنوان منبع رادیکالهای آزاد و بنابر این تنش اکسایشی عمل می نماید ، افزایش می یابد. سطح توصیه ده مکمل های روی برای گاوهای شیری 40 تا 60 میلی گرم روزانه در ماده خشک می باشد.
مس: برای گاو های شیروار مکمل های حاوی مس به میزان 11 میلی گرم برای هر کیلوگرم توصیه می شود. مس بعنوان بخش مهمی از سامانه های آنزیمی دخیل در محافظت از یاخته ها در برابر اثرات سمی محصولات سوخت و ساز اکسیژنی در طی روند بیگانه خوار مورد توجه می باشد. همچنین مس شدت نانه های بالینی ورم پستان کلی باسیلی را کاهش داده ولی طول دوره ورم پستان ممکن است تحت تاثیر واقع نشود.
پژوهش: شمار تفریقی یاخته های پیکری (DSCC) روشی عملی در مدیریت ورم پستان می باشد. مطالعات نشان داده که با جستجوی دقیق نحوه توزیع یاخته ها در نمونه های شیر عفونت های پستانی 18 درصد بیشتر در مقایسه با تنها شمارش یاخته های پیکری (SCC) قابل شناسایی می باشند.
ویتامین ها
ویتامین A : زمانی که گاوها با ویتامین A به میزان حدوداً 70000 واحد روزانه مکمل درمانی می شوند ، اثرات مثبتی بر روی عملکرد نوتروفیل ها و لنفوسیتها مشاهده می گردد. همچنین ویتامین A در روند تثبیت سلامتی بافت پوشی حائز اهمیت بوده و نقشی حیاتی در یکپارچگی و پایداری سطوح مخاطی بر عهده دارد.
ویتامین C : اگر چه ویتامین C یک ماده مغذی برای گاو های شیری محسوب نمی شود ، برخی از داده ها این فرضیه را مطرح می نمایند که ویتامین C مرتبط با ورم پستان است ؛ و آن اینکه ، گاوهایی که از ورم پستان رنج می برند دارای غلظت هایی پایین ویتامین C در پلاسما و شیر بوده اند. ویتامین C موجب مهار روند پراکسیداسیون چربی ها شده و بعنوان یکی از مهمترین فرایند های دفاعی پاداکسایشی در مقابل آسیب های اکسایشی عمل می نماید. بنابر این تجویز ویتامین C به گاوها بصورت زیر جلدی یا داخل عضلانی می تواند ارزش درمانی در ورم پستان داشته باشد .
ویتامین E: به خوبی شناخته شده ترین اثر ویتامین E بر روی ورم پستان تاثیر آن بعنوان یک عامل پاداکسایشی یاخته ای محلول و سپور رادیکال های آزاد می باشد، که نقش حفاظتی در برابر فرآیند پراکسیداسیون چربی داشته و پاسخ های التهابی و تنش اکسایشی در طی ورم پستان را کاهش می دهد. اغلب موارد بالینی ورم پستان در طی نخستین ماه شیرواری محقق گشته و در مرحله خشکی منشاء می گیرند. بنابر این تثبیت سطح بهینه ویتامین E بواسطه تغذیه از علوفه سبز تازه ، علوفه انباری نشده، عامل مهمی در مدیریت گاوهای خشک بوده و سلامتی و یکپارچگی پستان را بهتر می نماید.
جیره های غذایی بدرستی متعادل شده نقشی کلیدی در تغذیه گاوهای شیری دارند. جیره های متعادل کلیدی برای تهیه علوفه زمستانه بوده و مهمترین جنبه کارایی شکمبه و کارایی گاو شیری تلقی می گردند.
نکات قابل توجه:
جیره غذایی نه تنها اثری مستقیم بر عملکرد ایمین دام دارد بلکه همچنین می تواند بطور مستقیم از طریق تاثیرش بر دیگر بیماری ها حساسیت گاو ها را به ورم پستان افزایش دهد. برخی از جیره های غذایی می توانند زمانی که کمبوی مازادی در جیره انتقالی وجود دارد سبب القای یک یا چند بیماری سوخت و سازی شوند. بعنوان مثال نشان داده شده که تب شیر موجب کندی بسته شدن دریچه حلقوی سرپستانک شده و از این رو پستان را بیشتر مستعد تهاجم میکروبی می نماید. گاوهای مبتلا به تب شیر 8.1 بار بیشتر احتمال ابتلا به ورم پستان داشته و 9 بار بیشتر احتمال درگیری با ورم پستان کلی باسیلی را دارند. همچنین ورم پستان ملازم با کتوز و جفت ماندگی بوده و نشت چربی کبدی روند پاکسازی ایشرشیاکلی را از غده پستانی گاو کند تر می نماید. بیشتر این مشکلات بیماری از طریق تغذیه صحیح و تمهیدات مدیریتی درست نهایتاً به کنترل ورم پستان کمک می نمایند.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
نقش مکمل کولین محفوظ ازشکمبه در گاوهای شیری مرحله گذار.
روشن شده که تقریباً در50% گاوهای مرحله گذاربروز کبد چرب بر عملکرد کبدی تاثیر داشته و متعاقباً موجب آسیب دیدگی آن می شود. به دلیل نقش حیاتی یاخته های کبدی در فرآیند های سوخت و سازی طی دوره گذار معلوم شده که کبد چرب به سلامتی و کارآیی گاو آسیب می رساند. بنابر این تلاش های متعددی به منظور توسعه تدابیری که این نشانگان را تخفیف دهد اجرای گردیده. یک مورد عبارت از غنی سازی جیره غذایی با کولین محفوظ ازشکمبه بوده که ترکیب کلیدی لیپوپروتئین های مسئول انتقال لیپید های کبدی است. بر این اساس گاوهای شیری که این نوع مکمل را دریافت می نمایند تجمع لیپید های کبدی در آنها کاهش یافته و تولید شیر و سلامتی در آنها در مقایسه با گروهایی که این مکمل را دریافت نکرده اند بهبود می یابد. گاوهای شیری در مرحله گذار تغییرات فیزیولوژیکی متعددی را که بر عملکرد های ایمنی و تولیدی تاثیر گذار است تجربه می نمایند. یک مثال از این دست تغییرات، واکنش مرحله حاد می باشد که در پاسخ به تنش ، ضربه، و ضایعات ملازم با زایمان و آغاز مرحله شیرواری با هدف اعاده هم ایستایی فعال می گردد.بخش اصلی واکنش مرحله حاد عبارت از روند تولید پروتئین های مرحله حاد همچون هاپتوگلوبین توسط کبد است ، پروتئینی که مانع از اتلاف آهن شده و دارای اثرات توقف رشد باکتری است. بنابر این به نظر می رسد واکنش مرحله حاد و محصولات کبدی آن به منظور اعاده روند طبیعی هم ایستایی متعاقب زایمان و شروع شیرواری ضروری است. بر اساس این علت وجودی فرضیه ما بر این امر استوار است که استفاده از مکمل های کولین محفوظ از شکمبه در گاوهای شیری موجب افزایش روند تولید هاپتوگلوبولین کبدی در طی مرحله گذار شده ، بطوری که ممکن است به توضیح فواید سلامتی و تولیدی ملازم با مصرف کولین محفوظ از شکمبه کمک نماید. بنابر این هدف این بوده تا پراسنجه های سوخت و سازی و تولید شیر در گاوهای تحت درمان با مکمل های حاوی کولین محفوظ از شکمبه و فاقد آن پیش از زایمان و در طی ابتدای شیرواری مورد مقایسه قرار گیرد.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
گاو های جرزی در تحت شرایط گرمای محیطی تنش زا، دارای فلور میکروبی متفاوتی هستند.
امروزه تغییرات آب و هوایی اصلی ترین چالش پیش روی ما است . اصلی ترین پیآمد این مقوله افزایش پایا و بی وفقه دمای محیط بوده که موجب تحمل تنش حرارتی زیاد برای گاو ها شده که بطور منفی و جهانی بر تولید آنها تاثیر می گذارد. صنعت گاو شیری نیازمند راهبرد های جدیدی به منظور ارتقای دامهایی است که بهتر می توانند از عهده این تغییرات برآیند. زمانی که دمای محیط افزایش می یابد یاخته های عصبی پیامهایی را به هیپوتالاموس ارسال داشته و سبب کلید خوردن پاسخ های فیزیولوژیک، کالبد شناختی و رفتاری در گاوها به منظور پایش تعادل دمایی می شوند. هدف گذاری این پاسخ ها در جهت ایجاد تغییرات فیزیولوژیکی (گوارشی، سوخت و سازی و هورمونی) ، کاستن از اخذ غذا، تولید شیر و کیفیت آن بوده و همچنین بدرجاتی منجر به سرکوبی ایمنی می شوند. بنابر این افزایش دمای محیط موجب افزایش هزینه های تولید و کاهش بهره وری دامداری می شود. اغلب نژادهای شیری ، هلشتاین و جرزی به لحاظ توارثی بیشتر با آب و هوای سرد سازگاری دارند. امروزه این نژادها در سرتاسر جهان در انواع شرایط آب و هوایی پخش شده اند ، چنانکه در برخی نواحی با تنش های گرمایی زیادی مواجه هستند. بطور عمومی گاوهای هلشتاین شیر بیشتر تولید نموده و نسبت به تغییرات دمایی ، رطوبتی ، جریان هوا و اشعه آفتاب حساستر هستند. گاوهای جرزی رخنمای تولیدی متفاوت با تولید شیر کمتر اما پروتئین و چربی بیشتر دارند. مطالعات قبلی نشان داده که گاوهای هلشتاین 97 درصد از تولید معمول خود را در زمانی که دمای محیط 29 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 40درصد است محقق می سازند. از طرفی دیگر گاوهای جرزی در شرایط فوق به 93% تولید خود نزول یافته ولی در هنگامی که رطوبت نسبی به 90% افزایش می یابد میزان تولید در مقایسه با وضع معمول در گاوهای هلشتاین 65% و در گاوهای جرزی 75% می شود. مطالعات دیگر سازگاری آب و هوایی بهتر گاوهای جرزی به گرما را در مقایسه با گاوهای هلشتاین و روند تولید پایدارتر در آنها را توصیف نموده اند .تفاوتهای توارثی بین هر دو نژاد بطور کامل اختلافات فیزیولوژیکی آنها را به خودی خود توضیح نداده این گمان را مطرح می سازد که ممکن است عوامل دیگری همچون تفاوت در فلور میکروبی شکمبه موجود باشد. در یک مطالعه تغییرات فلور میکروبی شکمبه گاوهای هلشتاین و جرزی که در معرض تنش حرارتی بوده اند مورد بررسی قرار گرفته. در واژه فلور میکروبی(میکروبیوم) منظور ما تمامی جنس های جمعیت میکروبی موجود در شکمبه گاوها است. این بررسی در جستجوی تفاوت شاخص های عملیاتی و محصولات سوخت و سازی فلور میکروبی شکمبه از طریق تجزیه و تحلیل های فرا ژنومی (آزمایش مواد توارثی میکروبی) و تابلوی محصولات سوخت و سازی(متابولومیک: مطالعه فرایند های زیست شیمیایی که در آن محصولات سوخت و سازی دخیل هستند) بوده. فرضیه اصلی در این مطالعه این بوده که دمای محیطی فلور میکروبی شکمبه را تغییر می دهد که متعاقباً می تواند مقاومت در برابر تنش حرارتی را در هر دو نژاد تحت تاثیر قرار دهد. دو گروه از گاوهای هلشتاین و جرزی انتخاب شده و در تحت شرایط تجربی پایداری در جایگاههایی دارای سیستم تهویه ای با جیره غذایی مخلوط بصورت آزاد طی گرمترین ماه های سال(اردیبهشت تا مرداد) قرار گرفته اند . تنش حرارتی بر اساس شاخص رطوبت- دما (THI ) ، دمای راست روده ای و سرعت تنفسی ارزیابی گردیده . نمونه های مایع شکمبه ای به منظور استخراج DNA میکروبی از میکروبهای شکمبه و تعیین توالی ژنی سویه ها اخذ می گردید.
گاوهای هلشتاین در مقایسه با گاوهای جرزی به دمای محیطی حساس تر بوده ، اختلاف های معنی داری در محصولات سوخت و سازی و مسیر های مربوطه هر دو نژاد مشهود بوده. تفاوتهای طبقه بندی و توارثی نیز در باکتری های موجود در شکمبه هر دو گروه شناسایی گردیده. در تحت شرایط تنش حرارتی (THI=87.5 ) ، گاوهای هلشتاین سرعت تنفسی بالاتری (98.4 چرخه در دقیقه) نسبت به گاوهای جرزی(81.8 چرخه در دقیقه) در مقایسه با شرایط معمول داشته اند(THI=69.6 ). علاوه بر این دمای راست روده ای در گاوهای هلشتاین افزایش یافته (39.8)ولی در گاوهای جرزی نه(38.7) . نتایج فوق نشان می دهد که گاوهای هلشتاین در مقایسه با گاوهای جرزی به دمای محیطی حساس تر هستند. محتوای فلور میکروبی شکمبه ای در هر دو نژاد متفاوت بوده. صرف نظر از تنوع میکروبی ، این نتایج حاکی از آن است که تنش حرارتی هر دو نژاد را بطور مستقل متاثر نموده ، بطوری که تغییرات محتوای فلور میکروبی شکمبه در زمان مواجه با تنش حرارتی مشاهده می شود واین تفاوتها میان دونژاد معنی دار است. کارآیی فرایند های سوخت و سازی میکروبی شکمبه بطور نزدیکی در ارتباط با تولید گرما در شکمبه بوده و این تولید گرما می تواند بطور غیر مستقیم از طریق رشد باکتریایی مورد تخمین واقع شود. واکنش میان کارآیی فرایند های سوخت و سازی میکروبی( شامل تولید متان و گرما) در شکمبه هنوز بدرستی شناخته شده نیست، اما این احتمال وجود دارد که پاسخ های سوخت و سازی ناکارآمد باکتری های شکمبه فرآیند تولید گرما در گاوهای هلشتاین تحت شرایط تنش گرمایی را تشدید نماید.
نتیجه گیری:
این مطالعه نتیجه می گیرد که گاوهای جرزی پاسخ تنش حرارتی متوسطی در مقایسه با گاوهای هلشتاین نشان داده و این امر می تواند ناشی از وجود تفاوت در محتوای فلور میکروبی شکمبه باشد. این تفاوتها در فلور میکروبی شکمبه مربوط به گونه های معین باکتریایی بوده که می توانند منبع مولد گرما در گاوهای هلشتاین باشد. گاوهای جرزی تغییرات بسیار آشکاری را در گونه های باکتریایی و فراوانی عملیاتی توارثی نشان داده که آنها را به سهولت سازگار با تغییرات آب و هوایی می نماید.
Reference
Kim Dong-Hyeon, Kim Myung-Hoo, Kim Sang-Bum, Son Jun-Kyu, Lee Ji-Hwan, Joo Sang-Seok, Gu Bon-Hee, Park Tansol, Park Beom-Young, Kim Eun-Tae. Differential dynamics of the ruminal microbiome of Jersey cows in a heat stress
environment, Animals. 2020 Jul; 10(7):1127-1135.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ارزیابی سطح کاروتن پلاسما در گاوهای شیری
اتلاف آبستنی اثری منفی بر کارآیی تولید مثلی داشته ، منجر به ضررهای اقتصادی مهم و کوتاه شدن طول عمر بهره وری گاوها می شود. در بین سالهای 1997 تا 2013 مرگ رویانی دیرگاهی از 3.2 تا 42.7 درصد گزارش گردیده. گزارش های موجود در سال 1983 حاکی از اتلاف رویانی زود هنگام از روز هشتم آبستنی بوده. اطلاعات اخیر نشان می دهد که بخش اعظم مرگ های رویانی (27-31درصد) بین روزهای 8 تا 16 و 24 تا 31 پس از تلقیح مصنوعی محقق گردیده. در دامداری های صنعتی مشاهده گاوی در مرحله جفت پذیری 30 روز بعد از تلقیح یا 15 روز بعد زمانی که از نظر آبستنی بررسی می شود یعنی در روزهای 45تا 50 (بدلیل جذب رویانی) امری است که عموماً دیده می شود. همچنین دیدن پرده های رویانی جنین های سقط شده حاوی یک رویان بین روزهای 30تا 32 آبستنی امری غیر معمول نیست. به خوبی معلوم گردیده که حضور غلظت های کافی ویتامین ها در خون برای عملکرد معمول تولید مثلی ضروری است. در سیستم های تولید شیر بسته دامداران عموماً از علوفه نگهداری شده استفاده می گردد. محتوای کارتینوئید این علوفه ها در طی نگهداری انباری چه بصورت سیلو یا علوفه ، علاوه بر محتویات دانه های غلاتی آنها کاهش می یابد.
اخیراً کاروتن از نظر فواید تولید مثلی بالقوه مورد ارزیابی قرار گرفته است. پاسخ های مثبت در باروری گاوهای شیری زمانی که از زمان تولد از مکمل ها استفاده شده باشد مشاهده می شود، اگر چه نبود اثری یا تاثیراتی منفی بر روند تولید مثل نیز گزراش گردیده، که تا قسمی ناشی از تنوع گسترده در وضعیت سرمی کاروتن می باشد. کاروتن غذایی بعنوان یک ترکیب پاد اکسایشی اصلی ترین پیش ساز ویتامین A بوده که جهت حفظ غشاهای یاخته ای ضروری است.
کاروتن بویژه برای خنثی سازی اکسیژن نوعاً بازفعال سودمند بوده و ایفای گر نقشی در محافظت تخم لقاح یافته و رویان از تنش های اکسایشی است. درحالی که روشن شده استفاده از مکمل ها بر غلظت پلاسمایی کاروتن موثر است، میان غلظت های پلاسمایی گاوهای مصرف کننده همان نوع جیره غذایی نیز تنوع موجود است. یک مطالعه اخیرهمبستگی غلظت پلاسمایی کاروتن در زمان تلقیح مصنوعی گاوهای شیری و همبستگی آن با باروری و اتلاف آبستنی را تایید نموده. در کار آزمایی 399 تلقیح در زمان ثابت برای 364 گاو هلشتاین متعلق به دامداری صنعتی اجرای گردیده. گاو هایی با غلظت بالای کاروتن پلاسمایی، در مقایسه با گاوهایی که غلظت پایین داشته اند باروری بالاتر، غلظتهای گلیکوپروتئینی ملازم آبستنی(GAP) بالاتر در روز 31 پس از تلقیح مصنوعی و اتلاف آبستنی پایین تری را تجربه نموده اند .
بیشترین اتلاف آبستنی بین روزهای 31تا 60 آبستنی در گاوهایی با پایین ترین میزان پلاسمایی بوده ، چون در این دوره زمانی کوتیلودونهای فعال جفتی گاو استقرار یافته اند. گلیکوپروتئین های ملازم آبستنی توسط تروفواکتودرم جفت در حال نمو نشخوارکنندگان ترشح شده و غلظت های پایین این نو گلیکوپروتئین ها همبسته با مرگ های رویانیی دیرگاهی است. خلاصه اینکه گاوهایی با غلظت های بالای کاروتینوئید ها نرخ های آبستی بهتر و اتلاف رویانی پایین تری را نشان می دهند. نتایج جاری این نظریه را مطرح می سازند که کارتن ممکن است ملازم با عملکرد جفتی در پرورش گاوهای شیری باشد .
----------------------------------------------------------------------------------
مروری بر بالا بردن سلامتی دستگاه گوارشی در گاوهای شیری
گاوهای شیری بدلیل نیازمند بالای انرژی و میزان تولید بالا، جیره های غذایی پر انرژی دریافت می نمایند. این امر سبب به مخاطره افتادن سلامتی دستگاه گوارشی آنها بواسطه ایجاد اسیدوز تحت حاد شکمبه ای و اسیدوز روده خلفی می شود. این اختلالات قادرند بهره برداری از مواد مغذی را مختل نموده ، کارآیی فلور میکروبی روده ای معدی را معیوب ساخته و ظرفیت جذبی و توانایی سدی بافت پوششی روده ای معدی را کاهش دهند. همچنین اختلالات نام برده می توانند سبب کلید خوردن پاسخ های التهابی شوند. آسیب های حاصله از اسیدوز تحت حاد شکمبه ای تنها به دلیل کاهش PH شکمبه نیست. از این رو تشخیص این اختلال تنها بر اساس مقادیر PH نگاری شکمبه ای اشتباه است. یک تشخیص صحیح نیازمند مجموعه ای از معاینات بالینی گاوها شامل پراسنجه های خون، شیر، ادرار و مدفوع ، همچنین تجزیه و تحلیل مدیریت گله، کیفیت غذا شامل محتوای جیره غذایی از نظر فیبر زدایشگر خنثی (NDF: Neutral detergent fiber) ، نشاسته و NDF موثر فیزیکی است. اسیدوز تحت حاد شکمبه برخاسته از غلات موجب افزایش اسیدیته شده و دسترسی گوهرمایه های مغذی را برای ریزسازواره های موجود در شکمبه و نگاری و روده خلفی دگرگون می نماید و می تواند منجر به دشزیستی(dysbiotic) فلور میکروبی شده که بواسطه کم مایگی ، کاهش تنوع و کاهش کارایی مشخص می شود. همچنین ریزسازواره های تجزیه کننده نشاسته به هزینه انواع تجزیه کننده پروتئین و فیبر غالب می شوند . در این صورت ریز سازواره های فرصت طلب می توان از کنام جدید بهره جسته ، که درصورت کاهش کارایی بافت پوششی گوارشی ، قادر خواهند بود تا سهمی در کاهش کلی مصرف مواد مغذی و افزایش سموم درونزاد و عوامل بیماری زای در محتوای گوارشی و مدفوع داشته باشند. کاهش عملکرد سدی بافت پوششی روده ای معدی موجب افزایش جابجایی این سموم درون زاد و دیگر ترکیبات ایمنی زا به خارج از مجرای گوارشی می شود، بطوری که ممکن است موجب بروز التهاب گردد. مورد فوق نیازمند تایید با تعیین سمیت این ترکیبات است. گاو ها از نظر حساسیت شان به سلامتی ضعیف دستگاه گوارشی به دلیل تنوع توارثی ، تاریخچه تغذیه ای ، سازگاری غذایی، فلور میکروبی روده ای معدی ، سازگاری سوخت و سازی، بروز تنش و عفونت متفاوت می باشند. این تفاوتها همچنین می تواند فرصت هایی را برای مدیریت سلامتی دستگاه گوارشی عرضه نماید. تمهیدات به منظور پیشگیری از اسیدوز تحت حاد شکمبه عبارتند از : متعادل ساختن جیره غذایی از نظر فیبر موثر فیزیکی ، کربوهیدرات های غیر فیبری و نشاسته ، بکاربردن قطعات متفاوت کربوهیدراتهای غیر فیبری ، توجه به نوع و فرآوری غلات و قابلیت هضمی علوفه . اختلالات بهداشتی دستگاه گوارشی به جهت مصرف زیاد غلات، ممکن است باواسطه انواع مکمل های غذایی و افزودنی های خوراکی شامل ترکیبات خنثی کننده(بافرها) ، ترکیبات پادزیستی، فرازیستگان (پروبیوتیکها) تنظیم کننده محصولات مخمر و میکروبی غذا تخفیف حدت یابد. به هر حال کارایی تمهیدات فوق به منظور ممانعت از این اختلالات بایستی بهینه گردد. لازمه این امرنیز شناخت بهتر سازوکار های است که از طریق آنها تمهیدات فوق بر عملکرد فلور میکروبی و بافت پوششی ، ایمنیت ، روند های التهابی و تنومندی مجرایی روده ای معدی گاو ها اثر می گذارد. الگوهای نمایانگرتر به منظور القای التهاب تحت حاده شکمبه ای نیز مورد نیاز می باشند.
